‘La Calestienne’ ( België )

home

Tussen Namen en Givet biedt de Maasvallei met haar meanders en indrukwekkende rotsen heel wat verrassingen voor natuurliefhebbers. De mariene Carboon kalkgesteenten ( 320 tot 303 miljoen jaar oud ) laten tot op heden prachtige arme kalkgronden achter die tot rond de eeuwwisseling begraasd werden door schapen omdat ze veel te moeilijk te bereiken waren en veel te arm waren voor andere landbouw activiteiten. Ook hier werden wel honderden hectaren kalkgrasland herbebost. Door de inzet van het Waalse gewest en het Réserves Naturelles worden er weer talrijke kalkgraslanden beheerd en begraasd door o.a. Mergelland schapen. Zeer gekend en gegeerd  bij natuurliefhebbers is het natuurgebied van Devant-Bouvignes te Dinant waar ook  voorlopig niet-gekeurde Mergellanders grazen. Bouvignes herinnert ook aan de wijngaarden; niet zo ver van het reservaat zijn de terrassen nog duidelijk zichtbaar waar ooit een lekkere witte wijn werd geproduceerd.

            

 In de richting van Dinant krijg je een indrukwekkend uitzicht op de Maas.  Kale kalkrotsen met palmboompjes: een zuiders beeld.

‘La Calestienne’ een project meer in Zuidelijke richting in de omgeving van Pondrôme, Rochefort, Givet tussen Samber en Maas, is lid van onze vereniging en zet onze schapen in bij de begrazing van prachtige stukjes natuur. De kalksteenband die bekend staat als Calestienne maakt deel uit van dezelfde kalkrijke sedimentaties die men terugvindt in de Viroinvallei: ze zijn ruim 350 miljoen jaar oud.

Mergelland schapen geven meer ruimte aan ‘jeneverbesstruiken’ in de omgeving van Pondrôme.

     

  Kalkgraslanden met bijhorende jeneverbesbossen in de omgeving van Barvaux. Begrazing van deze bossen met Mergelland schapen.

Het natuurontwikkelingsproject ‘La Calestienne’ zet Mergelland schapen in bij het beheer van kalkgraslanden maar een uniek iets is wel de aanwezigheid van honderden jeneverbesstruiken. Jeneverbes is een inheemse, kleine naaldboom en een typische soort voor kalkgraslanden en voor droge en wat venige heide. De soort groeit dus op arme bodems, zowel kalkrijk als zuur, met extreme temperatuurschommelingen, nooit op voedselrijke bodems. Het is momenteel een zeldzame boom, want zijn ‘klassieke’ biotopen zijn haast verdwenen. In de Ardennen werden ze gekapt om er hammen mee te roken en de bessen gebruikte men graag in de keuken bij de bereiding van wild, zuurkool en bij het stoken van jenever en gin. In Belgisch Limburg tref je nog een heide gebied aan waar jeneverbes groeit nl. Heiderbos te As. In de Ardennen tref je meerdere locaties aan. Jeneverbes is een beschermde soort. De voortplanting lijkt moeilijk te lukken. Specialisten vermoeden dat de reproductie vooral gebeurde in geërodeerde kalkgraslanden en heiden na een tijd van overbegrazing.

   

 De zuilvorm is typisch voor jeneverbes. Groene en zwarte bessen aan de takken; het rijpen van de bessen duurt lang. Het bruin blauwtje legt zijn eitjes op het zonneroosje.

De op het zuiden gerichte hellingen waren tot voor kort dichtgegroeid met allerlei struikgewas en grassen waardoor de kalkrijke heuvels hun oorspronkelijk natuurlijke rijkdommen zouden verliezen. Maar dank zij een goed natuurbeheer en met de hulp van schapen krijgt de specifieke flora en fauna weer een kans op deze zeldzaam mooie natuurterreinen.

      

 Geel vingerhoedskruid. Het gestippeld zonneroosje groeit laag tegen de grond op kalkrotsen. De gladde slang houdt van warme en zonnige plekjes.

De natuurgebieden van La Calestienne bieden een geschikt leefgebied voor gladde slangen: kalkgraslanden met een schaarse begroeiing; met veel rotsen,stenen en spleten. In de zomerperiode kan de temperatuur op de zuidelijke hellingen op de kalkrotspartijen oplopen tot zestig graden; zelfs te warm voor de koudbloedige reptielen als slangen en hagedissen die eerst moeten opwarmen vooraleer ze op jacht gaan. Het warme microklimaat van de Samber- en Maasvallei en de zonovergoten zuidelijke flanken zorgen voor een flora en fauna met een overwegend zuiders karakter: vlinders, hagedissen, orchideeën. Witte kalkrotsen met palmboomjes en jeneverves doen denken aan de Cévennes of aan de Provence. In andere natuurgebieden van ‘La Calestienne’ grazen verder ook nog Soay schapen en Ardense voskoppen. Deze schapenrassen zijn minder gebruiksvriendelijk; beide soorten hebben horens en ze zijn erg mensenschuw. Ook dit project heeft goede ervaringen met de inzet van Mergelland schapen en bouwt zijn kudde Mergellanders verder uit.

    

Eén maal per jaar vangt men de Soay schapen om hoefjes te kappen, ontwormen e.a.Een groepje Ardense voskoprammen met en zonder horens.

 

home terug